De Europese Commissie heeft in de Verordening Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWD) van 30 november 2022 vergaande doelstellingen voor hergebruik (re-use) van verpakkingen geformuleerd. Maar waar verduurzaming de drijfveer van de verordening is, kan de PPWD juist leiden tot meer gebruik van fossiele grondstoffen! De commissie negeert met haar verordeningsvorostel hernieuwbare, natuurlijke materialen zoals golfkarton. Life Cycle Assessments van verpakkingen laten zien dat hernieuwbare materialen in veel gevallen beter scoren dan fossiele materialen. Het Europees parlement en ons Kabinet zouden hier bij de behandeling van de PPWD rekening mee moeten houden.
Recycling en hergebruik (re-use) zijn complementair
Het verpakken van de enorme variëteit aan producten in Europa kan je niet vangen in enkele, gestandaardiseerde plastic retourverpakkingen. Denk aan voedingsmiddelen. Bij veel producten zijn de hoeveelheden per bezorging relatief klein, bestemmingen zeer divers, afstanden soms groot en de afmetingen van de dozen te afwijkend. Retour zenden van die verpakkingen naar de producent is dan onmogelijk om te organiseren en al helemaal niet rendabel te maken. Een re-use systeem zoals door de EU Commissie voorgestaan werkt misschien bij korte afstanden en bij gestandaardiseerde verpakkingen in grote aantallen. Maar dit hergebruik werkt niet voor lange afstanden, complexe ketens en veel verschillende producten in verschillende soorten dozen. Daar scoort de recyclebare single-use verpakking van bijvoorbeeld golfkarton beter. Recycling en hergebruik van verpakkingen moeten naast elkaar en als complementair worden gezien.
De praktijk van voedselveiligheid
Één van de grotere CBA leden heeft bijvoorbeeld wel 250.000 verschillende doosontwerpen op de markt. Van dozen voor wasmiddelen en chips tot kartonnen traytjes voor bier en kattenvoer. Al die secundaire verpakkingen en ook e-commerceverpakkingen komen na gebruik terecht in de stroom van oudpapier, waaruit weer nieuwe dozen worden gemaakt. Met de PPWD dreigt dit bewezen systeem van 100% recycling grotendeels vervangen te moeten worden door een CO2-belastend retoursysteem van herbruikbare (re-use) plastic verpakkingen. En, er kleven meer nadelen aan plastic retourverpakkingen. Ze raken tijdens het gebruik vervuild en moeten iedere keer worden schoongemaakt. In de voedselketen is voedselveiligheid belangrijk en zijn in veel gevallen single-use kartonnen verpakkingen hygiënischer.
Herwonnen vezels
De papier- en kartonrecycling heeft zich al decennia bewezen. Golfkarton verpakkingen worden altijd gerecycled. Nieuwe golfkarton verpakkingen bevatten gemiddeld in Europa voor 88% herwonnen vezels die tot wel 25 keer meegaan in de recyclingketen. In die zin is golfkarton niet alleen recyclen, maar ook hergebruiken van dezelfde vezel.
Steun voor één Europese markt voor verpakkingen
De golfkartonindustrie steunt de ambitie van de Europese Commissie om de verpakkingssector verder te verduurzamen. Wij onderstrepen het belang van nieuwe EU Wetgeving voor een circulaire economie. Een uniform systeem voor labels en keurmerken op verpakkingen hoort daarbij. Maar die nieuwe EU Wetgeving moet bestaande en al decennialang goed functionerende en op recycling gebaseerde systemen, zoals dat van golfkarton, ongemoeid laten. De onrealistische PPWD-voorstellen voor hergebruik in bepaalde delen van de markt dreigen daar duurzame verpakking van golfkarton van de markt te drukken. Dat verstoort de concurrentie en creëert in dat deel van de markt in feite een plasticmonopolie. Die doelstellingen (percentages) voor verplicht hergebruik (re-use) moeten daarom worden aangepast. Het Europarlement en de Lidstaten zouden zich daarbij moeten baseren op objectieve kennis uit LCA’s, zoals te vinden op www.FEFCO.org.
Dit artikel is geschreven door Peter van Ostaijen (directeur brancheorganisatie Golfkartonindustrie Benelux – CBA) en Verpakkingsmanagement. Het is ook te lezen op verpakkingsmanagement.nl.
